روش پژوهش اکتشافی
- ۲۵ خرداد ۹۵ ، ۰۸:۰۰
انواع تحقیقات توصیفی :
۱ - تحقیق توصیفی زمینه یابی : به مطالعه ویژگی ها و صفات افراد جامعه می پردازد و وضعیت فعلی جامعه را در قالب چند صفت یا متغیر مانند سن، جنس، وزن و غیره مورد بررسی قرار می دهد. تحقیق زمینه یابی غالبا زمانی به کار برده می شود که محقق قصد جمع آوری اطلاعات ، نظیر درصد افرادی که موافق یا مخالف یک عقیده مشخص هستند، را دارد. تفاوت اصلی این روش با روش تجربی این است که در روش تجربی تغییر خصوصیات افراد و متغیر ها با دخالت آزمایشگر صورت می گیرد.
۲ - روش تحقیق موردی : در پژوهش موردى حوزه تحقیق یک مورد خاص نظیر یک فرد یا یک خانواده یا یک گروه یا یک مؤسسه و یا یک جامعه محدود است و پژوهشگر در آن تلاش مى کند، ویژگى هاى خاص آن یک مورد را به طور جامع بررسى کند. موردى بودن پژوهش این امتیاز را دارد که محقق مى تواند به نتایج دقیق تر و عمیق ترى از آن دست پیدا کند و این عیب را دارد که نمى توان یافته هاى تحقیق مربوط به آن را به موارد دیگر تعمیم داد.
۳) تحلیلی : به منظور توصیف عینی و کیفی محتوای مفاهیم به صورت نظام دار انجام می شود. در واقع قلمرو این تحقیق را متنهای مکتوب، شفاهی و تصویری درباره موضوعی خاص تشکیل می دهد.
قوم نگاری
۴- تحقیق همبستگی یا همخوانی
این تحقیقات برای کسب اطلاع از وجود رابطه بین متغیرها انجام می پذیرد ولی الزاما کشف رابطه علت و معلولی مورد نظر نیست. در این نوع از پژوهش نیز حوزه تحقیق موارد بسیارى را دربرمى گیرد؛ اما محقق در آن مى کوشد، دو یا چند دسته از اطلاعات مختلف مربوط به یک گروه یا یک دسته از اطلاعات مربوط به دو یا چند گروه مختلف را با هم مقایسه کند؛ به این منظور که رابطه یک یا چند عامل را با یک یا چند عامل دیگر کشف کند و میزان همبستگى میان آنها را به دست آورد.
همبستگی می تواند به صورت مثبت و بدون همبستگی باشد.
۵- تحقیقات علی (پس رویدادی)
در اینگونه تحقیقات کشف علت ها یا عوامل بروز یک رویداد یا حادثه یا پدیده مد نظر است.
در یک تحقیق علی مطلوب محقق باید سه دسته متغیر داشته باشد:
۱) متغیرهای اصلی که نقش موثر و مثبتی در بروز پدیده داشته اند.
۲) متغیرهایی که نقش بازدارنده و منفی در رابطه با بروز پدیده داشته اند.
۳) متغیرهای زمینه ساز که هموارکننده راه برای اثرگذاری متغیرهای اصلی بوده اند.
با استفاده از درخت تصمیم گیری و پاسخ به سوالات آن می توانید روش مناسب برای تحقیق خود را انتخاب کنید.
طبقه بندی تحقیقات بر مبنای ماهیت و روش
روش تحقیق تجربی
تحقیق تجربی یا آزمایشی یکی از دقیق ترین و کارآمدترین روشهای تحقیق است که برای آزمون فرضیه ها مورد استفاده قرار می گیرد. هدف این تحقیق بررسی تأثیر محرک ها، روش ها و یا شرایط خاص محیطی بر روی یک گروه آزمودنی می باشد.
از خصوصیات روش تجربی این است که ضمن دستکاری یا مداخله در متغیرها (Manipulation or Intervention) و کنترل شرایط (control) نتایج بدست آمده را در مورد گروهی که با انتساب (Randomization) تصادفی انتخاب شده اند، مورد مشاهده قرار می دهد.
در این تحقیق پژوهشگران به منظور کشف روابط علت و معلولی یک یا چند گروه را به عنوان گروه تجربی تحت شرایط متغیر مستقل با گروه و یا گروههای گواه(گروه شاهد یا کنترل) که تحت چنان شرایطی نبوده اند مقایسه می کند و از این رهگذر به چگونگى تأثیر آن شرایط خاص در رفتار گروه تجربى پى می برد.
هنگامی که انتخاب افراد تحت تجربه بصورت تصادفی ممکن نباشد و یا نتوان متغیرهای مستقل را کاملاً دستکاری و یا در آنها مداخله نمود از روش تحقیق نیمه تجربی یا شبیه تجربی استفاده می شود.
از جمله شرایط ضروری یک تحقیق تجربی می توان به کنترل (جلوگیری از ورود متغیرهای مزاحم و مداخله گر)، انتخاب تصادفی، تکرار آزمایش و قابلیت تعمیم اشاره کرد.
1.تحقیق زمینه یابی
یک روش جمع اوری داده هاست که در ان از یک گروه خاص از افراد خواسته میشود تا به تعدادی سوالهای خاص پاسخ دهند.کاری که در این نوع تحقیق صورت میگیرد این است که محقق از گروه بزرگی از مردم به شیوه های مختلف(مصاحبه,پرسشنامه,تلفنی و ...)از مردم سوالهایی در مورد یک موضوع یا عنوان می کند.
ب طور کلی سه هدف اصلی در این روش تحقیقی مورد نظر است
1.توصیف صفات جامعه 2.تبیین 3.کشف
2.تحقیق ازمایشی
هدف از این روش پیدا کردن رابطه علت معلولی بین دو یا چند متغیر میباشد.انجام پژوهش ازمایشی دشوار و در برخی موارد شاید غیر ممکن باشد.ازمایش عالی ترین روش پژوهش است که در ان پژوهشگر توانایی کنترل شرایط ازمایش را دارد.
3.تحقیق میدانی
ازمایش میدانی عبارت است از انجام ازمایش در محیط طبیعی.علت رها کردن ازمایشگاه و انجام ان در محیط طبیعی عبارت اند از
1.افزایش توان ازمایش 2.تعمیم نتایج ب شرایط طبیعی تر 3.تعمیم نتایج ب گروههای مختلف مردم 4.اطمینان از اینکه واکنش ازمودنیها در زمان ازمایش طبیعی است و رفتار انها برای خشنودی ازمایشگر نیست.
4.تحقیق تاریخی
تحقیق تاریخی، از آن دست تحقیقاتی است که بر موضوعی معین که در گذشته و در یک مقطع زمانی مشخص اتفاق افتاده، صورت میگیرد. از آنجا که در فاصله دو زمان مشخص در گذشته، رویدادهایی بهوقوع پیوسته و ابزاری تکمیل گشته است، بنابراین تلاش محقّق در روش تاریخی بر آن است که حقایق گذشته را از طریق جمعآوری اطلاعات، ارزشیابی و بررسی صحّت و سقم این اطلاعات، ترکیب دلایل مستدل و تجزیه و تحلیل آنها، بهصورتی منظّم و عینی ارائه کند و نتایج پژوهشی قابل دفاع را در ارتباط با فرض یا فرضهای ویژه تحقیق نتیجه بگیرد.
ماهیت پدیده های تاریخی
1. غیر زنده اند 2.تکرارناپذیرند 3.غیر روشمند هستند 4.از ما دورند 5.مجزل نیستند 6.فقط در اسناد نیستند 7.با واسطه مطالعه میشوند
5.پژوهش در عمل
عبارت است مداخله در عملکرد دنیای واقعی در یک مقیاس کوچک و ارزشیابی دقیقی از این مداخله.پژوهش در عمل تابع موقعیت است و با تلاش برای حل ان در حوزه تعیین و تعریف شدهادامه پیدا میکند.این پژوهش غالبا به صورت گروهی از پژوهشگران اجرا میشود.
6.پژوهش پس رویدادی
از نظر معنی عبارت است از از انچه بعدا انجام میشود.
تحقیق پس رویدادی عبارت است از مطالعه عینی و منظمی که در ان پژوهشگر کنترل مستقیم بر متغییرهای مستقل را ندارد.در این روش استتناج رابطه علی بین متغیرها بدون مداخله مستقیم در متغییرهای مستقل و وابسته صورت میپذیرد.
این تحقیق در دو نوع طرح قابل تشخیص است: 1.علی 2.علی ـمقایسه ای
7.تحقیق کیفی
تحقیق کیفی عبارت از مجموعه فعالیتهایی(چون مشاهده، مصاحبه و شرکت گسترده در فعالیتهای پژوهشی) است، که هرکدام بهنحوی محقّق را در کسب اطلاعات دست اول، دربارهی موضوع مورد تحقیق یاری میدهند. بدینترتیب، از اطلاعات جمعآوری شده، توصیفهای تحلیلی، ادراکی و طبقهبندیشده حاصل میشود. در روش مورد بحث دسترسی به اطلاعات؛ یعنی زندگی کردن با مردم مورد پژوهش، یادگیری فرهنگ آنها، از جمله مبانی ارزشی، عقیدتی و رفتاری، زبان و تلاش برای درک احساس، انگیزش و هیجانهای آنها است. محقق کیفی، رفتار اجتماعی را به این دلیل درک میکند که خود را بهجای دیگران قرار میدهد.
ترجمه تخصصی متون ومقالات انگلیسی