بدون شرح
- ۰۹ ارديبهشت ۹۵ ، ۲۰:۱۷
روش پژوهش تبیینی
روش
پژوهش تبیینی بررسی و انتقال ایده ها و اطلاعات پیچیده است . آنالیز و
سنتز اطلاعات از منابع مختلف به منظور تولید متن. مهم ترین هدف روش تبیینی
افزایش درک خواننده ازموضوع و مسئله تحقیق است. پژوهش کیفی اغلب دارای هدف
تبیین است و محققان می توانند با بررسی چرایی مشاهدات موجود و یافته های
آن موضوع را مورد آزمون قرار دهند.روش تبیینی برای بیان و محاسبه اطلاعات
توصیفی به کار می رود. بنا بر این، در حالی که مطالعات توصیفی از چرایی
انواع سئوالات پرسش می کند، مطالعات تبیینی به دنبال پرسش در مورد سئوالات
چرایی و چگونگی است. این تفاوت میان پژوهش تبیینی و توصیفی به طور یکسان در
پژوهش کمی و کیفی به کار می رود.روش تبیینی شامل یک یا همه موارد زیر می
شود:
• ارائه دانش جدید
• توصیف یک فرآیند
• توسعه یک مفهوم.
مطالعه
تبیینی برای بدست آوردن اطلاعات در مورد ارتباط میان علل و نتایج حاصل از
شواهد است. پژوهش تبیینی می تواند از طریق پرسشنامه،مباحث گروهی، مصاحبه ،
نمونه گیری تصادفی و غیرو انجام گیرد. هدف اولیه فهم یا درک وضعیت و
مکانیزم های ارتباط میان متغیر های مستقل و وابسته است.ایـن نوع تحقیق که
به آن تحقیق علمی نیز گفته می شود, در صدد پیدا کردن روابـط عـلـت و معلولی
بین متغیرهای مختلف است. تـعـریفی که از تحقیق ارائه شد در واقع تنها
برازنده تحقیق تبیینی است , زیرا تنها دراین نوع از تحقیق است که مراحل کلی
سه گانه سؤال , فرضیه و آزمون وجود دارد. بنابراین , هدف اصلی یک پژوهشگر
علوم سیاسی و روابط بین الملل باید کسب توانایی برای انجام یک تحقیق از نوع
تبیینی آن باشد .
تجزیه و تحلیل علّی یا تبیینی
در
تجزیه و تحلیل کمّیِ تبیینی، ابزار یا شاخصهای آماری بهکار برده شده
همانند روشهایی است که در تجزیه و تحلیل مقایسهای مورد استفاده قرار
میگیرد. تفاوت عمده بین این دو روش در این است که در تجزیه و تحلیل
تبیینی، روابط علت و معلولی بین متغیرهای مستقل و وابسته مورد بحث و برسی
قرار میگیرد و پژوهشگر با رد یا تأیید فرضهای آماری به تأیید یا رد روابط
علت و معلولی میپردازد.اگر تجزیه و تحلیل کیفی باشد، تبیین و علتکاوی به
این شکل انجام میشود که زمینههای اجتماعی - تاریخی تأثیرگذار بر متن یا
واقعه مطالعه و با هدایت تئوری تحلیل میشود. و واقعه در قالب قانونی کلی،
تبیین میشود.
روش پژوهش تفسیری
روش
تفسیری به دنبال کشف تجارب افراد، دیدگاه آن ها یا چشم انداز تجربیات آن
ها است. مطالعات تفسیری به طور معمول ماهیتی قیاسی دارند و اغلب مرتبط با
روش های کیفی به جمع آوری اطلاعات و تحلیل می پردازد.روش تفسیری بر پایه
تفسیر هرمنوتیکی متون استوار است.این روش بر اساس درک های متفاوت و متکثر
از متون شکل گرفته. متون شامل متن های مکتوب و نوشتاری،گفتار ها، متن های
مظبوط مثل تابلو ها و غیرو می باشد.
تجزیه و تحلیل تفسیری
این
تحلیل را تجزیه و تحلیل تأویلی یا تفهمی نیز مینامند. پیشفرض تحلیل
تفسیری آن است که پدیدهها و کنشهای اجتماعی افراد ماهیتاً معنادار هستند.
اساساً تحلیل تفسیری در مقام یکی از روشهای تحلیل شواهد تجربی درصدد
بازگو کردن و نشان دادن معنای نهفته در متن یا واقعه درون زمینه است. در
تحلیل تفسیری دو عنصر کلیدی وجود دارد: متن یا واقعه مورد مطالعه و زمینه.
متن مربوط به پژوهشهایی است که مسئله تحقیق آنها از نوع نوشتاری یا
گفتاری است؛ مانند تحلیل گفتمان. منظور از واقعه رفتارهای افراد و
پدیدههای اجتماعی مثلاً شعائر، دموکراسی، انقلاب و نابرابریهای اجتماعی
است.در تحلیل تفسیری به زمینه معنی رجوع میگردد؛ آنگاه متن یا واقعه دورن
آن زمینه تفهیم میشود. در اینجا از واقعیت بیرونی به واقعیت درونی
میرویم و به اعماق و درون متن و وقایع راه مییابیم.
تجزیه و تحلیل توصیفی
در این نوع تجزیه و تحلیل، اگر
تجزیه و تحلیل به صورت کمّی باشد، پژوهشگر دادههای جمعآوری شده را با
استفاده از شاخصهای آماری توصیفی، خلاصه و طبقهبندی میکند. بهعبارت
دیگر، در تجزیه و تحلیل توصیفی پژوهشگر ابتدا دادههای جمعآوری شده را با
تهیه و تنظیم جدول توزیع فراوانی خلاصه میکند و سپس به کمک نمودار آنها
را نمایش میدهد و سرانجام، با استفاده از سایر شاخصهای آمار توصیفی
آنها را خلاصه میکند. مهم ترین شاخصهای آمار توصیفی که کاربرد زیادی
دارند عبارتاند از: میانگین، میانه و انحراف استاندارد.ولی اگر تجزیه و
تحلیل کیفی باشد، در تحلیل توصیفی چگونگی صفات هر یک از متغیرهای موجود، در
تحلیل تشریح میشود.
تجزیه و تحلیل مقایسهای
در
تجزیه و تحلیل مقایسهای علاوهبر اینکه اطلاعات جمعآوری شده به صورت
توصیفی مورد تجزیه و تحلیل قرار میگیرند، با یکدیگر مقایسه میشوند. سؤالی
که در این تجزیه و تحلیل مطرح است این است که آیا شاخص آماری محاسبهشده
بزرگتر یا کوچکتر از شاخص آماری دیگر است؟ به این معنی که دو یا چند
شاخص آمار توصیفی – مانند میانگین ، میانه ، انحراف استاندارد و واریانس
مورد مقایسه واقع میشوند.
روش پژوهش توصیفی
روش پژوهش توصیفی به طور کلی قبل از
پژوهش تبیینی است. پژوهش توصیفی نمی تواند به عنوان اساس یک رابطه علت
معلولی استفاده شود، جایی که یک متغیر بر متغیر دیگر تاثیر می گذارد. به
عبارت دیگر پژوهش توصیفی را می توان گفت از اعتبار درونی کمی برخوردار
است(اعتبار درونی یا داخلی یک ویژگی مطالعات علمی است که نشان دهنده میزان
نتیجه گیری علی بر اساس یک مطالعه موجه است.چنین حکمی توسط میزانی از یک
مطالعه که خطای سیستماتیک را به حداقل میرساند تشکیل شده است). روش تو صیفی
یک شخص، مکان ، رخداد یا چیزی را به تصویر می کشد به طوری که خواننده می
تواند موضوع را تجسم نماید و وارد تجربه نویسنده شود.هدف از مطالعه
توصیفی ارائه تصویری از یک پدیده به همان صورت طبیعی که رخ داده ، می
باشد. این کار ممکن است با توصیف خالص صورت گیرد اما می تواند شامل مطالعه
هنجاری، مقایسه داده ها نیز باشد. از ضعف های اساسی مطالعات توصیفی آن
است که نمی تواند چرایی علت رخ دادن یک حادثه را بیان کند. هدف از انجام
این تحقیق، توصیف عینی، واقعی و منظم خصوصیات یک وضعیت یا یک موضوع است.
محقق سعی دارد تا آن چه هست را بدون هیچ گونه دخالت و یا استنتاج ذهنی
گزارش کند. محقق در این تحقیق به مقایسه و ارزشیابی وقایع می پردازد. این
نوع تحقیق معمولا شامل نظر سنجی،نگرش سنجی ، مشتری سنجی و... می شود.
هدف
در تحقیق تـوصیفی , شناسایی وضع موجود است , نه قضاوت درباره آن یا بررسی
نوع روابط موجود بین عوامل و متغیرهای مختلف بـنـابـراین , در یک تحقیق
توصیفی , محقق الزاما در پی کشف و توضیح روابط, همبستگی ها و نیز آزمودن
فرضیه ها و پیش بینی حوادث و رویدادها نیست , بلکه توجه او بیشتر در جهت
توصیف و گزارش نویسی از موقعیت ها و وقایع بر اساس اطـلاعاتی است که بیشتر
جنبه وصفی دارد. البته باید دانست که صاحب نظران در مـورد مفهوم دقیق تحقیق
توصیفی اتفاق نظر ندارند وگاهی به تعریف این نـوع از تـحـقـیـق تـا آن
اندازه وسعت می دهند که شامل همه انواع تحقیق جز تحقیقات تاریخی و تجربی می
شود.
انواع تحقیقات توصیفی :
۱ - تحقیق توصیفی زمینه یابی : به مطالعه ویژگی ها و صفات افراد جامعه می پردازد و وضعیت فعلی جامعه را در قالب چند صفت یا متغیر مانند سن، جنس، وزن و غیره مورد بررسی قرار می دهد. تحقیق زمینه یابی غالبا زمانی به کار برده می شود که محقق قصد جمع آوری اطلاعات ، نظیر درصد افرادی که موافق یا مخالف یک عقیده مشخص هستند، را دارد. تفاوت اصلی این روش با روش تجربی این است که در روش تجربی تغییر خصوصیات افراد و متغیر ها با دخالت آزمایشگر صورت می گیرد.
۲ - روش تحقیق موردی : در پژوهش موردى حوزه تحقیق یک مورد خاص نظیر یک فرد یا یک خانواده یا یک گروه یا یک مؤسسه و یا یک جامعه محدود است و پژوهشگر در آن تلاش مى کند، ویژگى هاى خاص آن یک مورد را به طور جامع بررسى کند. موردى بودن پژوهش این امتیاز را دارد که محقق مى تواند به نتایج دقیق تر و عمیق ترى از آن دست پیدا کند و این عیب را دارد که نمى توان یافته هاى تحقیق مربوط به آن را به موارد دیگر تعمیم داد.
۳) تحلیلی : به منظور توصیف عینی و کیفی محتوای مفاهیم به صورت نظام دار انجام می شود. در واقع قلمرو این تحقیق را متنهای مکتوب، شفاهی و تصویری درباره موضوعی خاص تشکیل می دهد.
قوم نگاری
۴- تحقیق همبستگی یا همخوانی
این تحقیقات برای کسب اطلاع از وجود رابطه بین متغیرها انجام می پذیرد ولی الزاما کشف رابطه علت و معلولی مورد نظر نیست. در این نوع از پژوهش نیز حوزه تحقیق موارد بسیارى را دربرمى گیرد؛ اما محقق در آن مى کوشد، دو یا چند دسته از اطلاعات مختلف مربوط به یک گروه یا یک دسته از اطلاعات مربوط به دو یا چند گروه مختلف را با هم مقایسه کند؛ به این منظور که رابطه یک یا چند عامل را با یک یا چند عامل دیگر کشف کند و میزان همبستگى میان آنها را به دست آورد.
همبستگی می تواند به صورت مثبت و بدون همبستگی باشد.
۵- تحقیقات علی (پس رویدادی)
در اینگونه تحقیقات کشف علت ها یا عوامل بروز یک رویداد یا حادثه یا پدیده مد نظر است.
در یک تحقیق علی مطلوب محقق باید سه دسته متغیر داشته باشد:
۱) متغیرهای اصلی که نقش موثر و مثبتی در بروز پدیده داشته اند.
۲) متغیرهایی که نقش بازدارنده و منفی در رابطه با بروز پدیده داشته اند.
۳) متغیرهای زمینه ساز که هموارکننده راه برای اثرگذاری متغیرهای اصلی بوده اند.
با استفاده از درخت تصمیم گیری و پاسخ به سوالات آن می توانید روش مناسب برای تحقیق خود را انتخاب کنید.
طبقه بندی تحقیقات بر مبنای ماهیت و روش
روش تحقیق تجربی
تحقیق تجربی یا آزمایشی یکی از دقیق ترین و کارآمدترین روشهای تحقیق است که برای آزمون فرضیه ها مورد استفاده قرار می گیرد. هدف این تحقیق بررسی تأثیر محرک ها، روش ها و یا شرایط خاص محیطی بر روی یک گروه آزمودنی می باشد.
از خصوصیات روش تجربی این است که ضمن دستکاری یا مداخله در متغیرها (Manipulation or Intervention) و کنترل شرایط (control) نتایج بدست آمده را در مورد گروهی که با انتساب (Randomization) تصادفی انتخاب شده اند، مورد مشاهده قرار می دهد.
در این تحقیق پژوهشگران به منظور کشف روابط علت و معلولی یک یا چند گروه را به عنوان گروه تجربی تحت شرایط متغیر مستقل با گروه و یا گروههای گواه(گروه شاهد یا کنترل) که تحت چنان شرایطی نبوده اند مقایسه می کند و از این رهگذر به چگونگى تأثیر آن شرایط خاص در رفتار گروه تجربى پى می برد.
هنگامی که انتخاب افراد تحت تجربه بصورت تصادفی ممکن نباشد و یا نتوان متغیرهای مستقل را کاملاً دستکاری و یا در آنها مداخله نمود از روش تحقیق نیمه تجربی یا شبیه تجربی استفاده می شود.
از جمله شرایط ضروری یک تحقیق تجربی می توان به کنترل (جلوگیری از ورود متغیرهای مزاحم و مداخله گر)، انتخاب تصادفی، تکرار آزمایش و قابلیت تعمیم اشاره کرد.
1.تحقیق زمینه یابی
یک روش جمع اوری داده هاست که در ان از یک گروه خاص از افراد خواسته میشود تا به تعدادی سوالهای خاص پاسخ دهند.کاری که در این نوع تحقیق صورت میگیرد این است که محقق از گروه بزرگی از مردم به شیوه های مختلف(مصاحبه,پرسشنامه,تلفنی و ...)از مردم سوالهایی در مورد یک موضوع یا عنوان می کند.
ب طور کلی سه هدف اصلی در این روش تحقیقی مورد نظر است
1.توصیف صفات جامعه 2.تبیین 3.کشف
2.تحقیق ازمایشی
هدف از این روش پیدا کردن رابطه علت معلولی بین دو یا چند متغیر میباشد.انجام پژوهش ازمایشی دشوار و در برخی موارد شاید غیر ممکن باشد.ازمایش عالی ترین روش پژوهش است که در ان پژوهشگر توانایی کنترل شرایط ازمایش را دارد.
3.تحقیق میدانی
ازمایش میدانی عبارت است از انجام ازمایش در محیط طبیعی.علت رها کردن ازمایشگاه و انجام ان در محیط طبیعی عبارت اند از
1.افزایش توان ازمایش 2.تعمیم نتایج ب شرایط طبیعی تر 3.تعمیم نتایج ب گروههای مختلف مردم 4.اطمینان از اینکه واکنش ازمودنیها در زمان ازمایش طبیعی است و رفتار انها برای خشنودی ازمایشگر نیست.
4.تحقیق تاریخی
تحقیق تاریخی، از آن دست تحقیقاتی است که بر موضوعی معین که در گذشته و در یک مقطع زمانی مشخص اتفاق افتاده، صورت میگیرد. از آنجا که در فاصله دو زمان مشخص در گذشته، رویدادهایی بهوقوع پیوسته و ابزاری تکمیل گشته است، بنابراین تلاش محقّق در روش تاریخی بر آن است که حقایق گذشته را از طریق جمعآوری اطلاعات، ارزشیابی و بررسی صحّت و سقم این اطلاعات، ترکیب دلایل مستدل و تجزیه و تحلیل آنها، بهصورتی منظّم و عینی ارائه کند و نتایج پژوهشی قابل دفاع را در ارتباط با فرض یا فرضهای ویژه تحقیق نتیجه بگیرد.
ماهیت پدیده های تاریخی
1. غیر زنده اند 2.تکرارناپذیرند 3.غیر روشمند هستند 4.از ما دورند 5.مجزل نیستند 6.فقط در اسناد نیستند 7.با واسطه مطالعه میشوند
5.پژوهش در عمل
عبارت است مداخله در عملکرد دنیای واقعی در یک مقیاس کوچک و ارزشیابی دقیقی از این مداخله.پژوهش در عمل تابع موقعیت است و با تلاش برای حل ان در حوزه تعیین و تعریف شدهادامه پیدا میکند.این پژوهش غالبا به صورت گروهی از پژوهشگران اجرا میشود.
6.پژوهش پس رویدادی
از نظر معنی عبارت است از از انچه بعدا انجام میشود.
تحقیق پس رویدادی عبارت است از مطالعه عینی و منظمی که در ان پژوهشگر کنترل مستقیم بر متغییرهای مستقل را ندارد.در این روش استتناج رابطه علی بین متغیرها بدون مداخله مستقیم در متغییرهای مستقل و وابسته صورت میپذیرد.
این تحقیق در دو نوع طرح قابل تشخیص است: 1.علی 2.علی ـمقایسه ای
7.تحقیق کیفی
تحقیق کیفی عبارت از مجموعه فعالیتهایی(چون مشاهده، مصاحبه و شرکت گسترده در فعالیتهای پژوهشی) است، که هرکدام بهنحوی محقّق را در کسب اطلاعات دست اول، دربارهی موضوع مورد تحقیق یاری میدهند. بدینترتیب، از اطلاعات جمعآوری شده، توصیفهای تحلیلی، ادراکی و طبقهبندیشده حاصل میشود. در روش مورد بحث دسترسی به اطلاعات؛ یعنی زندگی کردن با مردم مورد پژوهش، یادگیری فرهنگ آنها، از جمله مبانی ارزشی، عقیدتی و رفتاری، زبان و تلاش برای درک احساس، انگیزش و هیجانهای آنها است. محقق کیفی، رفتار اجتماعی را به این دلیل درک میکند که خود را بهجای دیگران قرار میدهد.
ترجمه تخصصی متون ومقالات انگلیسی
الف.روش مشاهده ب.روش همبستگی ج.روش محاسبه(ضریب همبستگی) د.روش آزمایشی ز.روش مصاحبه ه.پرسشنامه (روش زمینه یابی)
-2-سایرروشها:
الف.رجوع به بزرگان ب.اعتبارقایل شدن به باورهای رایج ج.رسانه های جمعی د.روش مرجع ز.روش قیاسی ه.روش استقرایی
تعریف پژوهش
پژوهش ،یعنی جستجوی نظام مند برای حل یک مسئله است،که شامل موارد زیر می شود :
1)جستجو
2)نظام مند
3)حل مسئله
درپژوهش کردن مورد دوم نظام مند بودن از همه مهم تر می باشد .
پژوهش ها دو دسته می باشند :
1)کیفی
2)کمی
در پژوهش کیفی دنبال عدد وارقام نیستند به دنبال توصیف هستند .
در پژوهش های کمی ما به دنبال مقدار وعدد واندازه هستیم .
در پژوهش کمی ،تعداد زیادی از افراد یا پدیده ها می تواند در سطح مشاهده شود یعنی
ما می توانیم از جمعیت زیادی که داریم اطلاعات سطحی بدست آوریم ،
مثلا :
آماری را از افراد حاضر در سالنی که ما هستیم ار انها سوال می پرسیم آیا شما اهل
ورزش هستید ،دستان خود را بالا ببرید وبا مشاهده دست افراد آماری که میگیریم
متوجه می شویم 90% افراد حاضر در سالن اهل ورزش کردن نیستند.،در این مورد
اطلاعات ما از افراد حاضر در سالن خیلی سطحی بررسی شد .
تفاوت اقدام پژوهی ودرس پژوهی
در اقدام پژوهی کار انفرادی دنبال می شود ،یک معلم در حیطه کار خودش ودر اقدام
پژوهی یک مجری داریم.
ولی در درس پژوهی ،یک گروه از افراد را داریم.
1_پژوهشهای بنیادی2_پژوهش های توسعه ای3- پژوهش های کاربردی
تعریف پژوهش بنیادی :
در این نوع از پژوهش ما به دانش تخصصی نیاز مندیم -زمان زیادی می برد _هزینه زیادی برای ما دارد.
مثلا:
درمان بیماری (ام اس) به دانش وسیع ،افراد تحصیل کرده،هزینه ی بالا نیاز دارد.
پژوهش تو سعه ای:
1_پژوهشهایی هستند که قبلا کشف شده اند ولی ما می آییم با دانش جدیدی که
کسب کردهایم آن را توسعه می دهیم .
مثلا :میکروفون قبلا اختراع شده است ولی ما آن را با قابلیتهای جدید آبدیت می کنیم
و مدلهای جدیدتر را وارد بازار می کنیم .
تعریف پژوهش کاربردی :
این نوع پژوهش پژوهشی است که کاربرد آنی دارد وما با یک مشکل روبرو می شویم و
بلافاصله راه حل می دهیم .
مثلا:دانش آموز ما درس یاد نمی گیره برایش سرگروه انتخاب می کنیم که به او کمک کند .
در این نوع از پژوهش دانش زیادی نمی خواهد ،فقط به تجربه نیاز دارد.